Trong bài trước chúng ta đã tìm hiểu thế nào là phát âm Tiếng Anh chuẩn. Hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu về tầm quan trọng của việc phát âm chuẩn trong Tiếng Anh và đưa ra lời giải đáp cho việc tại sao bạn không thể phát âm được một số âm trong Tiếng Anh.

Phát âm đúng trong Tiếng Anh sẽ giúp ích gì cho bạn ?
Mình thấy có nhiều bạn nghĩ, cần gì phát âm chuẩn, chỉ cần nói cho người ta hiểu là được rồi ? Các bạn có đồng ý với ý kiến này không, mình xin đưa ra một số lợi ích của việc phát âm chuẩn rồi các bạn sẽ tìm được câu trả lời cho câu hỏi vừa rồi.

Khi phát âm chuẩn, bạn sẽ giúp người nghe dễ hiểu hơn, mặc dù nếu bạn phát âm không chuẩn lắm, người nghe vẫn có thể hiểu, nhưng đôi khi họ cũng phải “sử dụng hết công lực” thì mới hiểu được bạn nói gì. Có lẽ sau khi nghe lý do này thì các bạn cũng chưa thấy được sự “quyền lực” của việc phát âm chuẩn đúng không?

Khi phát âm chuẩn, tức là bạn biết các từ được phát âm như thế nào, vì vậy rất giúp ích cho kỹ năng nghe hiểu. Bạn sẽ nghe dễ dàng hơn trong việc nghe hiểu các đoạn video, radio hay các đoạn hội thoại. Nếu bạn phát âm sai từ nào đó, chắc chắn khi nghe người khác nói từ đó bạn sẽ không hiểu người ta đang nói gì.

Muốn nghe tốt thì bạn phải phát âm chuẩn, ví dụ như bạn muốn nghe tốt giọng Hà Tĩnh thì ít nhất bạn cũng phải tập luyện phát âm giống như họ thì may ra bạn mới nghe hiểu được họ. Tương tự, giả sử nếu bạn muốn nghe giọng Anh Anh tốt và không gặp bất kì khó khăn gì thì bạn cũng phải có cách phát âm kiểu Anh Anh. Nếu bạn có cách phát âm không thực sự giống kiểu Anh Anh thì bạn vẫn có thể hiểu được nhưng chắc chắn bạn sẽ gặp khó khăn trong một số trường hợp.

Ngoài ra, khi bạn phát âm chuẩn, bạn sẽ tạo cảm giác chuyên nghiệp hơn và người nghe sẽ có cảm giác muốn nghe những gì bạn nói hơn. Đặc biệt cho những bạn làm bên ngành nào cần giao tiếp khách hàng nhiều !

Có một câu chuyện như sau: Nếu bạn là một người Việt Nam làm trong lĩnh vực thời trang và trong 1 tuần nữa bạn sẽ có một buổi gặp vô cùng quan trọng với một nhà thiết kế nổi tiếng đến từ Anh quốc, câu hỏi là bạn sẽ làm gì để tạo ấn tượng với cô ấy ? Nếu là mình, mình sẽ học một câu tiếng Anh, học cách phát âm chuẩn từng âm trong từ, từng từ trong câu, học giọng của người Anh để làm sao cô ấy sẽ thấy mình nói giống hệt như người Anh nói. Bởi vì như thế cô ấy sẽ có cảm giác gần gũi hơn, giống như cô ấy đang ở Anh vậy :D

Một thông tin thú vị cho các bạn đó là Vương quốc Anh “nổi tiếng” về việc đánh giá giọng nói của người khác, khi bạn nói người ta có thể biết bạn đến từ tầng lớp nào, nói chung rất là “hại não” vì vậy nếu bạn có giọng “sang chảnh” thì bạn sẽ được người ta coi trọng hơn rất nhiều. (George Bernard Shaw)

Tuy nhiên, mình cũng biết nhiều người hỏi rằng tại sao phát âm những âm trong Tiếng Anh lại khó như vậy hoặc có thể họ cho rằng họ không thể phát âm được ?

Nguyên nhân chính là bởi vì nhiều âm của Tiếng Anh không có trong Tiếng Việt và cách phát âm của chúng ta cũng khác của Tiếng Anh. Đây chính là trở ngại chính cho người Việt khi học Tiếng Anh.

Ví dụ trong Tiếng Việt không có âm /θ/ hay /ð/ như trong Tiếng Anh, nên người Việt thường thấy khó phát âm 2 âm này.

Hơn nữa, Tiếng Việt không chú trọng đến các phụ âm cuối  trong các từ và các câu nên chuyển sang Tiếng Anh họ cũng theo thói quen như vậy.

Ví dụ: Hai phụ âm cuối trong 2 từ sau: bet hay bed, và không nối âm khi một từ kết thúc bằng phụ âm và từ ngay sau đó bắt đầu bằng nguyên âm, ví dụ tell us hay it is.

Ngoài ra, Tiếng Việt không phân biệt các nguyên âm ngắn và nguyên âm dài nên rất khó khăn trong việc nhận diện được phiên âm chính xác của các từ nếu không tham khảo từ điển. Ví dụ: foot /fʊt/ và food /fuːd/ hay bit /bɪt/ và beat /biːt/.  

Ngành khoa học thần kinh (neuroscience) cũng đã đưa ra một quan điểm khá là thú vị để giải thích cho việc những người học ngoại ngữ thường gặp khó khăn trong việc nghe (listening): việc một người Việt không nghe được âm "lạ" (như /tʃ/ hay /dʒ/) trong tiếng Anh là việc...hiển nhiên.

Số lượng âm vị (phoneme) của tất cả ngôn ngữ trên thế giới là khoảng 800 nhưng trung bình thì mỗi ngôn ngữ sẽ chỉ có khoảng 40 âm vị mà thôi. Trong quá trình lớn lên và phát triển, tai của ta đã được "rèn luyện" để "nhận diện" tốt những âm có trong tiếng mẹ đẻ của ta và được "rèn" cả việc loại bỏ tất cả những âm "lạ", ngoài hệ thống.

Hay nói cách khác, khi ta nghe một âm lạ vốn không xuất hiện trong tiếng mẹ đẻ, “hệ thống lọc âm” của não bộ sẽ mặc định cho rằng âm này không có trong bộ nhớ, loại bỏ nó, và tự "gán giá trị" cho âm "lạ" đó thành âm nghe gần giống nhất trong tiếng mẹ đẻ của người đó. Ví dụ, như người Việt mới học tiếng Anh sẽ thấy khó khăn khi phân biệt /ɪ/ (ngắn) trong ship và /iː/ (dài) trong sheep vì trong tiếng Việt chỉ có âm /i/ mà thôi nên với người Việt, /ɪ/ hay /iː/, cái nào "cũng chỉ là /i/" Và dĩ nhiên, khi ta không thể nghe được thì chắc chắn không thể phát âm được.

Vậy giải pháp là gì ?

Hãy học như một đứa trẻ, từ khi sơ sinh các bạn chẳng biết âm nào cả, nhưng rồi người lớn nói và giao tiếp với nhau, chúng ta được nghe và dần dần cũng đi vào đầu của chúng ta. Vì vậy hãy làm tương tự như vậy, và một điều nữa là hãy đi ra ngoài giới hạn, đừng tự giới hạn chúng ta bởi các âm của Tiếng Việt!
Đây là một giải pháp tổng quát, nếu các bạn muốn tìm cách học phát âm chuẩn có thể đọc bài Làm thế nào để phát âm Tiếng Anh chuẩn? ở kỳ tới nhé!